
Jupyter Notebook is een applicatie waarmee zogenaamde Jupyter Notebooks gemaakt kunnen worden. Dit zijn als het ware Python documenten, waarin zowel statische tekst als code geplaatst kan worden. Deze documenten, of Jupyter Notebooks, zijn te openen in de browser en bovendien kan je de stukken code die in deze notebooks zijn verwerkt live uitvoeren.
Jupyter Notebooks kunnen ook worden gemaakt met andere programmeertalen zoals R, Java of Scala, maar in dit blog gaan wij in op Jupyter Notebook in combinatie met Python.
Belangrijk is dat als je Python wilt kunnen coderen in Jupyter, je eerst python moet installeren voordat je Jupyter kunt gebruiken.
Jupyter Notebook kent talloze mogelijkheden, zoals live coderen en meteen de resultaten hiervan kunnen inzien, vergelijkingen opstellen, visualisaties maken en tekst hieromheen verwerken. In de wereld van data science is deze applicatie enorm populair en wordt het onder andere gebruikt voor data cleaning, data transformatie, simuleren van modellen, data visualisatie en het trainen en testen van machine learning.
De volgende aspecten van Jupyter Notebook zullen worden behandeld:
- Wat is Jupyter Notebook?
- Hoe installeer ik Jupyter Notebook?
- Hoe gebruik ik Jupyter Notebook?
Wat is Jupyter Notebook?
De Jupyter Notebook-applicatie
De Jupyter Notebook applicatie is een server-client webapplicatie en maakt gebruikt van een HTML-interface. Dit betekent dat de notebook documenten gemaakt, bewerkt en uitgevoerd kunnen worden vanuit een webbrowser (zoals Google Chrome of Safari bijvoorbeeld).
Doordat de server op je lokale computer draait kan je zelfs zonder internettoegang de webapplicatie openen en bedienen. Naast op je lokale harde schijf kan de software echter ook op een dedicated server geplaatst worden. In dit geval is er natuurlijk wel internettoegang nodig om de server te bereiken. Meteen na het opstarten van de Jupyter Notebook-applicatie krijg je het zogenaamde dashboard te zien. Hiermee kan je tussen je lokale mappen navigeren (of de mappen op de server in het geval dat Jupyter op een server draait). Bovendien kun je vanuit het dashboard ook nieuwe notebooks of mappen creëren en bestanden verwijderen of van naam wijzigen.
iPython Notebook (ipynb)
Een (iPython) notebook is het document wat met de Jupyter Notebook applicatie gemaakt kan worden. Het kan zowel programmeercode (o.a. Python) als tekstonderdelen bevatten. De tekstonderdelen kunnen bestaan uit ‘plain text’, maar ook wiskundige vergelijkingen en/of afbeeldingen. Dit maakt de notebooks juist zo handig! Het zijn namelijk leesbare documenten die op een beschrijvende wijze analyses, formules en/of berekeningen bevatten, en dit in combinatie met uitvoerbare stukken programmeercode voor het verrichten van data analyses.
Hoe installeer ik Jupyter Notebook?
Als je met Python in Jupyter Notebook aan de slag wil gaan moet je zowel Python als Jupyter Notebook installeren. We richten ons in dit artikel meer op het installeren van Jupyter Notebook.
In het geval dat je Python nog niet hebt geïnstalleerd moet je dit als eerste doen. Download de nieuwste versie van Python. Let op dat je Python 3.X.X download en niet Python 2.X.X. Open het gedownloade bestand en vink “Add Python 3.X to PATH” aan. Volg vervolgens de stappen van de installatie en wacht totdat deze klaar is.
Nadat Python geïnstalleerd is zijn de vervolgstappen afhankelijk van het besturingssysteem dat je gebruikt:
Windows
Open command prompt en voer hier ‘pip install jupyter notebook’ in. Druk vervolgens op enter.
MacOS/Linux
Open de terminal, voer in 'pip3 install --upgrade pip' en druk op enter. Daarna voer je in 'pip3 install jupyter' en druk weer op enter.
![]() |
Hoe gebruik ik Jupyter Notebook
Start Jupyter Notebook
Jupyter notebook is een applicatie die draait in een shell (command prompt op windows of terminal op Mac/Linux). Dit betekent dat het alleen via de shell op te starten is en dat je deze tijdens het gebruiken van de applicatie niet kunt sluiten.
Om Jupyter Notebook op te starten open je de command prompt of terminal en voer je het commando ‘jupyter notebook’ in. Het Jupyter Notebook dashboard zal nu in je standaardbrowser geopend worden (Bijvoorbeeld Chrome of Safari).
Er wordt op jouw pc een lokale server gestart waarmee de Jupyter Notebook applicatie via het adres http://localhost:8888 te benaderen is. Via de mappenstructuur die je in de browser te zien krijgt kun je naar elke locatie op je computer navigeren. Een nieuw notebook is aan te maken door rechtsboven op ‘New’ (of Nieuw) te klikken. Uit het dropdown menu kies je vervolgens ‘Python 3’.
Een notebook uitvoeren
- Navigeer via het dashboard naar het notebook en open het door op de naam te klikken: het notebook opent in een nieuw tabblad in de browser.
- In het notebook kun je het volgende doen:
- Met de toetsencombinatie CTRL+Enter (command + Enter op Mac) kun je een geselecteerde cel te runnen. Na het runnen wordt automatisch de volgende cel geselecteerd.
- Via het menu Cell → Run kun je meerdere cellen tegelijk uitvoeren
- Alle variabelen worden in de sessie opgeslagen. Om dit te resetten en dus alle opgeslagen variabelen te verwijderen kun je via het menu Kernel op Restart klikken. De kernel wordt zo herstart waardoor alle waarden die in het geheugen waren opgeslagen worden verwijderd.
Je kunt ook snel code omzetten in een “comment”. In Python wordt elke regel code die met een hashtag begint (#) niet uitgevoerd. Je kunt handmatig voor elke regel een ‘#’ plaatsen, maar dit kan ook sneller. Door een of meerdere regels code te selecteren kun je door middel van de toetscombinatie CTRL + / deze regel naar commentaar converteren. Deze regels worden dan niet meegenomen bij het uitvoeren van deze code.
Jupyter Notebook afsluiten
Als je een notebook tabblad sluit in je browser blijft deze echter op de achtergrond nog actief. Je moet deze namelijk expliciet afsluiten. Er zijn meerdere manieren om een kernel daadwerkelijk af te sluiten:
(1) Vanuit het notebook dat je wilt afsluiten kun je via het menu File klikken op Close and Halt.
(2) Vanuit het dashboard kun je klikken op Running en vervolgens op Shutdown
(3) Door de hele applicatie Jupyter Notebook af te sluiten via de command prompt of terminal. Dit kan door in de Terminal of command prompt op CTRL-C te drukken en vervolgens ‘Y’ te typen en op enter te drukken.
Nog meer hulp
In het geval dat je nog meer hulp nodig hebt, kun je het volgende doen:
- Via het menu Help → User Interface Tour biedt Jupyter Notebook een stapsgewijze uitleg van de gehele gebruikersomgeving.
- Via het menu Help → Keyboard Shortcuts krijg je een handig overzicht van alle toetscombinaties waarmee de Jupyter Notebook applicatie nog sneller te gebruiken is.
![]() |
Wil je nog veel meer leren over Python en Data Science, én gedurende de training werken in Jupyter Notebook? Schrijf je dan in voor onze Python cursus voor data science of voor onze data science opleiding en leer met vertrouwen te programmeren en analyseren in Jupyter Notebook.
Download één van onze opleidingsbrochures voor meer informatie

Peter is een ervaren data scientist en python trainer. Na zijn studie aan de Technische Universiteit Delft heeft hij zich altijd bezig gehouden met data en diverse programmeertalen. Peter heeft veel data analyses uitgevoerd en processen geautomatiseerd met Python in productieomgevingen.