ChatGPT, ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf OpenAI, is een slimme chatbot die gebruik maakt van kunstmatige intelligentie (AI). ChatGPT is een vorm van Generative AI. Je kunt de chatbot vragen stellen en opdrachten geven. Daarbij krijg je begrijpbare antwoorden in menselijke taal. Het is te gebruiken voor zowel persoonlijk als professioneel gebruik. Voor tal van sectoren zoals data science, consultancy, en softwareontwikkeling biedt het krachtige mogelijkheden om productiviteit te verhogen. In deze blogpost leggen we uit wat ChatGPT is, hoe het werkt, en hoe je het gebruikt.
1. Hoe werkt ChatGPT?
ChatGPT is een chatbot die ontworpen is om op een natuurlijke manier te communiceren met gebruikers. Dit kan via de website of met een app. Het maakt gebruik van een kunstmatige intelligentie en een groot en complex model. Zo'n model heet een Large Language Model (LLM), en het kan menselijke taal begrijpen en antwoorden geven op basis van een vraag of opdracht. Het model is vooraf getraind op grote hoeveelheden tekst, zoals bijvoorbeeld artikelen op Wikipedia. Door deze training leert het model patronen en verbanden in tekst te herkennen en op te slaan. Waardoor het taal begrijpt en kennis heeft over specifieke onderwerpen. Doordat het model is getraind op bestaande data, kan het na verloop van tijd verouderen en daardoor foute antwoorden geven.
Wanneer je een vraag of opdracht invoert (dit heet een "prompt"), gebruikt ChatGPT het model om een passende antwoord te genereren. Dit maakt het mogelijk om complexe taken uit te voeren, zoals het schrijven van teksten en code, het uitvoeren van analyses, en het creëren van inzichten op basis van data. Wanneer je herhaaldelijk dezelfde vraag stelt aan ChatGPT, zul je verschillende versies van antwoorden krijgen.
De eerste versie van ChatGPT is in 2022 beschikbaar gekomen voor gebruikers. Sindsdien zijn er diverse verbeteringen doorgevoerd en zijn er steeds krachtigere modellen ontwikkeld. Eind 2024 is GPT-4o het nieuwste model. Hiermee kun je naast teksten ook bijlagen toevoegen aan prompts. Daarmee kan bijvoorbeeld een data-analyse door ChatGPT worden uitgevoerd op een Excel-bestand.
De basisversie van ChatGPT is gratis, je hebt er alleen een account voor nodig. Je kunt ook gebruik maken van een betaalde versie, met extra functies en minder beperkingen.
Langer artikel over hoe ChatGPT werkt
2. Voorbeeld van een ChatGPT-prompt
Om de werking van ChatGPT te laten zien, volgt hier een eenvoudig voorbeeld:
Prompt:
"Geef 3 voordelen van data-analyse."
Dit voer je in via ChatGPT, en je krijgt een antwoord:
Antwoord van ChatGPT:
- Helpt bedrijven om betere beslissingen te nemen.
- Verbetert de efficiëntie door processen te optimaliseren.
- Biedt inzicht in klantgedrag om strategieën te verbeteren.
Op deze manier kun je elke vraag stellen, of het iedere opdracht geven, die je maar kunt bedenken. ChatGPT geeft het ook aan wanneer je opdracht niet duidelijk is, of wanneer het denkt dat er informatie ontbreekt.
3. Hoe verschilt ChatGPT van andere chatbots?
Traditionele chatbots zijn vaak beperkt tot vooraf geprogrammeerde regels en antwoorden. Ze kunnen alleen reageren op specifieke commando's en geven vaste sets van informatie. Ze lopen daardoor veelal vast wanneer de gebruiker iets op een andere manier vraagt dan hoe het is geprogrammeerd. Een traditionele chatbot die antwoorden geeft over bestellingen, zou wellicht niet weten wat je bedoelt wanneer je een "pakket" een "zending" noemt.
ChatGPT daarentegen is veel flexibeler. Het begrijpt de betekenis van een tekst in plaats van dat het een set regels volgt. Daardoor snapt het bijvoorbeeld dat in een vraag over de status van een bestelling, de woorden "pakket" en "zending", hetzelfde kunnen betekenen. Ook is het in staat om programmeertalen te begrijpen, zoals Python.
Doordat ChatGPT tekst begrijpt kan zich ook aanpassen aan verschillende stijlen. Je kunt in ChatGPT vanuit je account hier voorkeuren in opgeven. Waardoor je bijvoorbeeld standaard meer formele antwoorden krijgt, of in de u-vorm wordt aangesproken.
Doordat ChatGPT zich niet houdt aan een voorgeprogrammeerde set antwoorden, kunnen er ook fouten gemaakt worden. Zo kan een getraing model verouderd zijn en bijvoorbeeld niet weten wat de meest recente verkiezingsuitslagen zijn. Ook kan het model zelf foute informatie verzinnen, die toch heel realistisch overkomt. Dit heet hallucineren.
4. De technische achtergrond van ChatGPT
ChatGPT maakt gebruik van een groot AI-model: een Large Language Model (LLM) in een zogeheten GPT-architectuur (Generative Pre-trained Transformer). De basis hiervan is een techniek die machine learning heet. Met machine learning leert een computer zelfstandig patronen te ontdekken in data, en legt deze vast in een model. Dit kan met verschillende soorten data zoals teksten, cijfers of afbeeldingen. In het geval van een LLM gaat het om tekstdata, zoals een grote hoeveelheid artikelen. Om tot een LLM te komen, en om het te gebruiken, worden enkele stappen doorlopen:
- Training: Een LLM leert door grote hoeveelheden teksten te lezen en daarin telkens het volgende woord in zinnen te voorspellen. Het leert van fouten en wordt daardoor steeds beter. Zo'n model is altijd vooraf getraind, vandaar de term ""pre-trained".
- Het gebruik van een transformer: Een LLM, zoals GPT-modellen, gebruikt een complexe structuur van neurale netwerken, de transformerarchitectuur. Hiermee kan zo'n model de context van woorden in een zin begrijpen, waardoor nauwkeurige en begrijpbare antwoorden kunnen worden gegeven.
- Predictie en generatie: Wanneer je een vraag stelt aan een LLM, voorspelt het model het meest waarschijnlijke antwoord op basis van patronen die het tijdens de training heeft geleerd.
Ook interessant: LLMs vs Generative AI
5. Voorbeelden van gebruik van ChatGPT
ChatGPT is veelzijdig en kan in verschillende sectoren en voor tal van toepassingen worden gebruikt. Hier zijn enkele voorbeelden:
Klantsupport en documentatie: ChatGPT kan FAQ's, handleidingen en hulp bij klantenservice leveren.
Onderwijs en training: Docenten kunnen aangepaste lesplannen en toetsen maken en verbeteren.. Leerlingen kunnen verdiepende vragen stellen en gepersonaliseerde hulp krijgen.
Data-analyse: ChatGPT kan helpen bij het uitvoeren van data-analayses. Zo kun je vragen stellen over hoe je een analyse aan moet pakken. Maar je kunt ChatGPT ook een analyse uit laten voeren op basis van data die je invoert, vanuit bijvoorbeeld een Excel-bestand.
Marketing en contentcreatie: Voor marketeers is ChatGPT ideaal voor het snel genereren en verbeteren van contentconcepten, zoals blogposts, productbeschrijvingen en e-mails.
Projectmanagement: Projectmanagers kunnen ChatGPT inzetten voor het maken van projectplanningen allerlei documenten.
HR en werving: HR-teams kunnen gemakkelijk concepten maken voor functieomschrijvingen en wervingsteksten opstellen met behulp van ChatGPT.
Deze diversiteit maakt ChatGPT waardevol voor allerlei toepassingen, van technisch tot creatief en administratief. Je kunt het natuurlijk ook persoonlijk gebruik inzetten: denk aan het maken van een planning voor een vakantie, of het samenstellen van gerechten volgens een bepaald diëet. Voor toepassingen op grotere schaal kan de ChatGPT API worden gebruikt d.m.v. jouw persoonlijke ChatGPT API key.
6. Beperkingen van ChatGPT
ChatGPT kan het fout hebben: je kunt antwoorden daarom niet blindelings vertrouwen en gebruiken. Een model kan verouderd zijn. Als een model is getraind op data tot 2020, weet het niets over de Tweede Kamerverkiezing uit 2023. Het kan zijn dat ChatGPT aangeeft iets niet te weten, maar het kan ook foute antwoorden geven. Het is daarom om hier bewust van te zijn en altijd de output kritisch te evalueren.
Verder heeft de standaard, gratis, versie van ChatGPT beperkingen. Zo kun je niet gebruik maken van functies die er wel zijn in de betaalde versie, zoals een spraakassistent. Ook kun je maar beperkt gebruik maken van nieuwere modellen.
7. Wat brengt de toekomst voor ChatGPT?
De evolutie van taalmodellen zoals ChatGPT zal ongetwijfeld doorgaan. De nieuwste versies van modellen zoals GPT-4o worden steeds efficiënter en krachtiger en bieden nieuwe mogelijkheden. Zo kon er in ChatGPT voorheen alleen met teksten gewerkt worden, waar nu ook met afbeeldingen bijlagen gewerkt kan worden. Er zullen steeds grotere modellen komnen, maar ook kleinere modellen die goed zijn in specifieke taken. Zo heeft ChatGPT vandaag ook model GPT-4o mini: een klein en efficiënt model wat goed is voor standaard taken.
De betaalde versie biedt ook een spraakmodus, waarmee je wellicht nog natuurlijker en sneller interactie kunt hebben met ChatGPT. In de toekomst zullen er ook functies beschikbaar komen waarmee je bijvoorbeeld je computerscherm kunt delen met ChatGPT, of dat het gebruik maakt van live beelden van een camera.
Krachtigere modellen en nieuwe functies zullen mogelijk eersty, alleen of grotendeels beschikbaar zijn vanuit een betaalde versie van ChatGPT.
Naast ChatGPT van OpenAI zijn er andere aanbieders. Zo werken bijvoorbeeld Google en Meta ook aan vergelijkbare modellen, en zal er een continue strijd blijven zijn.
Conclusie
ChatGPT is een slimme chatbot die gebruik maakt van kunstmatige intelligentie om menselijke taal te begrijpen en erop te reageren met relevante antwoorden. Je kunt het gebruiken via de website of een app. Er is een gratis versie met uitgebreide mogelijkheden. Met een prompt geef je een vraag of opdracht, en je krijgt een begrijpbaar antwoord. Daarbij kun je werken met teksten maar ook met bijlagen zoals afbeeldingen of datasets. ChatGPT begrijpt menselijke taal, maar bijvoorbeeld ook een programmeertaal zoals Python. Wees altijd scherp op het gebruik van AI: het is vaak waardevol, maar kan ook fouten bevatten.
Wil je allround AI expert worden?
Tijdens onze AI Opleiding leer je het hele AI spectrum kennen; van klassieke machine learning modellen tot generative AI met o.a. ChatGPT. Je leert programmeren in Python zodat je op uiteenlopende vlakken aan de slag kunt met AI.
Peter is een ervaren data scientist en python trainer. Na zijn studie aan de Technische Universiteit Delft heeft hij zich altijd bezig gehouden met data en diverse programmeertalen. Peter heeft veel data analyses uitgevoerd en processen geautomatiseerd met Python in productieomgevingen.